HƯỚNG DẪN CÁCH THỰC HIỆN VÀ ĐỌC HIỂU BẢN VẼ PIPING AND INSTRUMENTATION DIAGRAM (P&ID)

HƯỚNG DẪN CÁCH THỰC HIỆN VÀ ĐỌC HIỂU BẢN VẼ PIPING AND INSTRUMENTATION DIAGRAM (P&ID)

Bài viết tiếp theo sẽ giúp các kỹ sư Công Nghệ, Đường Ống, Điều khiển… hiểu rõ về cách thực hiện cũng như cách đọc 1 bản vẽ đường ống và điều khiển P&ID (Process and Instrumentation Diagram). Bản vẽ PID chính là sản phẩm phát triển sau cùng của chuỗi bản vẽ sơ đồ khối(BFD), sơ đồ dòng công nghệ - phụ trợ PFD/UFD nhưng ở mức độ chi tiết hơn. Nếu bạn chưa hiểu bản vẽ BFD, PFD là gì? Vui lòng xem lại các bài viết trước.

Bản vẽ sơ đồ đường ống và điều khiển (P&ID) đóng vai trò vô cùng quan trọng, nó được ví như hệ thống xương sống của cơ thể chúng ta vậy. Trong dự án, các PID giúp liên kết toàn bộ các thông tin của dự án một cách logic và xuyên suốt. Các nhóm kỹ thuật sử dụng bản vẽ PID như nguồn dữ liệu đầu vào để thực hiện các thiết kế chuyên sâu của nhóm đó. Trên bản vẽ này bạn biết được các thông số kỹ thuật chính, tên các thiết bị, tên các đường ống công nghệ/phụ trợ, kích thước, hướng dòng chảy, hướng đi của các loại tín hiệu điều khiển tới các thiết bị v.v.

Các thông tin mà 01 bản vẽ P&ID cung cấp cho bạn:

·         Khu vực 1: Tên dự án, mã dự án, số bản vẽ, tên chủ đầu tư và nhà thầu thiết kế

·         Khu vực 2: Tên và hệ thống kết nối của các thiết bị: Compressor, Pump, Separator, Pig Launcher/Receiver…

·         Khu vực 3: Hệ thống ống: tên ống, kích thước, chiều dòng chảy, kiểu kết nối, cấp ống sử dụng (Piping class)…

·         Khu vực 4: Tên số hiệu của các phụ trợ ống (fittings: reducer, expander, flange…) và loại van:  Control valves, On/Off valves, Pressure Safety Valves…

·         Khu vực 5: Thiết bị đo đếm, tín hiệu điều khiển và vòng mạch điều khiển mức, áp suất, nhiệt độ

Các quy tắc thực hiện 1 bản vẽ P&ID chuyên nghiệp: Cũng giống như thực hiện cho bản vẽ PFD:

-          - Bản vẽ phải tuân theo hệ thống ký hiệu mẫu (Symbol and Legend Drawing)

-         -  Bố trí các thiết bị, đường ống trong bản vẽ phải hài hòa. Hệ thống khí thực hiện ở nửa trên bản vẽ, nửa dưới là hệ thống xử lý dầu-nước

-       -    Tên, ký hiệu, font chữ, hướng đi dòng chảy phải rõ ràng và thống nhất theo quy ước chung

-         -  Các ghi chú trong bản vẽ phải thực hiện ở khu vực quy định đối với tất cả các PID

Ví dụ minh họa:

Khi các bạn đã nắm được quy tắc thực hiện bản vẽ P&ID thì việc đọc hiểu bản vẽ sẽ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều. Để bắt đầu, bắt buộc bản phải đọc hiểu tất cả các bản vẽ mẫu/ký hiệu (Symbol and Legend Drawings) sau đó mới đi vào đọc các bản vẽ công nghệ theo quy tắc sau:

Chọn 1 bản vẽ PID bất kỳ, đọc theo các khu vực 1-5 đã phân chia ở trên cho đến khi thành thục, sau đó kết hợp lại các khu vực để hiểu tổng thể 1 bản PID. Các PID tiếp theo là sự liên kết số bản vẽ (KV1), số thiết bị (KV2), chiều hướng dòng chảy đi-đến (KV3), số van (KV4), số vòng lặp điều khiển (KV5). Lưu ý quá trình đọc diễn ra từ trái qua phải và từ trên xuống dưới.

Ví dụ:

Có 5 bản vẽ PID đánh số:

Khu vực	Ví dụ	PID số 1	PID số 2	PID số 3	PID số 4	PID số 5
Bản vẽ (KV1)	Mã số bản vẽ	PID-No-001	PID-No-002	PID-No-003	PID-No-004	PID-No-005
Số thiết bị (KV2)	Bơm A/B	P-001A/B	P-002A/B	P-003A/B	P-004A/B	P-005A/B
Dòng chảy (KV3)	Dòng khí (Process Gas)	PG-8”-3001	PG-8”-3002	PG-4”-3003	PG-4”-3004	PG-4”-3005
Van & phụ trợ (KV4)	Van Bi (Ball valve)	VB-401	VB-402	VB-403	VB-404	VB-405
Tín hiệu điều khiển (KV5)	Nhiệt độ (Temperature)	TI-501	TI-502	TI-503	TI-504	TI-505

Đến đây bạn biết được bộ ký hiệu Symbol and Legend PID quan trọng như thế nào rồi. Hình minh họa dưới đây sẽ giải đáp thắc mắc của bạn: Vậy bản vẽ Symbol and Legend thể hiện cái gì?

Lời kết dành cho bạn đọc Series vài viết về thiết kế bản vẽ BFD, PFD, UFD, P&ID sẽ giới thiệu các Tools để thực hiện xây dựng bản vẽ PID. Để trở thành 1 Draftsman chuyên nghiệp cho ra các bản vẽ PID “chuẩn & chất”, bạn phải có kiến thức tốt và sử dụng thành thục các phần mềm AutoCAD, Smart Plant PID, P&ID software…Chúc các bạn thành công!